Tedbir Nafakası Nedir?

Tedbir nafakası; boşanma veya ayrılık davası açılınca hakim  davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri almasına ilişkin kanun hükmü kapsamında mahkeme tarafından hükmedilen aylığı ifade eder.

Tedbir nafakasının amacı boşanma davası devam ederken nafakaya hak eden tarafın korunmasıdır. Yani eş ve çocukların davanın devam ettiği sürede bakım ve korunmalarının sağlanmak temel amaç olacaktır. Tedbir nafakasının miktarının belirlenmesi ülkemizde bir kurala tabi değildir. Mahkeme hâkimi tarafların sosyal ekonomik durumlarına, hak ve nesafet kurallarına uygun olacak şekilde karar verecektir.  

Tedbir Nafakasının belirlenmesinde ki temel kıstasları özetleyecek olursak;

1.    Tarafların Sosyal Ekonomik Durumu

2.    Günün ekonomik yaşam koşulları

3.    Tarafların alıştığı geçim standartlarının korunması

4.    Hak ve nasefet kuralları

Boşanma davasını bakmakla görevli aile mahkemesi hâkimi yukarıda bahsi geçen kıstasları esas alarak belli bir aylığa hükmedecektir. 

Uygulamada sıklıkla karıştırılan konu tedbir nafakasının belirlenmesinde kusur durumunun dikkate alınacağıdır. Kusur durumunun tespitinin davanın sonunda belirlenen bir durum olması ve tedbir nafakasının temel amacının korumak olması nedeniyle eşe bağlanan tedbir nafakası için kusur durumu kural olarak önem arz etmemektedir. Ancak şu durumunda unutmamak gerekir ki dava sonunda ağır kusurlu olmak tedbir nafakasının yoksulluk nafakasına dönüşmesine engel teşkil edecektir.  Yani eş için yargılama süresince tedbir nafakasına hükmedilmiş olması, tedbir nafakasının yoksulluk nafakasına dönüşeceği ve şartları devam ettiği sürece ödeneceği anlamı taşımamaktadır. Eş, dava sonunda ağır kusurlu olur ise nafaka son bulacak ve nafaka yükümlüsünün sorumluluğu son bulacaktır. Bu durum çocuklar için geçerli değildir. Çocuklar adına bağlanan tedbir nafakası davanın boşanmayla sonuçlanması halinde, dava sonunda iştirak nafakasına dönüşerek devam edecektir.

Uygulamada sıkılıkla karşılaştığımız bir değer soruda tedbir nafakasının ödenmemesi halinde hapis cezasıyla karşılaşılıp karşılaşılmayacağı hususudur. Uygulamada nafakanın türünün sonuçları açısından bir önemi yoktur. İster tedbir ister iştirak ister yoksulluk nafakası olsun tüm nafaka türlerinin ödenmemesi halinde tazyik hapsiyle karşılaşılması mümkündür. “Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikayeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. hükmü uyarınca nafaka borçlusu hapis cezası alabilmektedir.

Tedbir Nafakasının Yoksulluk Nafakasına Dönüşmesi

Mahkemece dava süresince eş lehine hükmedilen tedbir nafakası temel şatlarının varlığını koruması halinde aile mahkemesince yoksulluk nafakası olarak devamına karar verilecektir. Yani aile mahkemesi boşanma davası bittiğinde verdiği son kararla yoksulluk nafakasına hükmedilme şartları varsa talepçi eş lehine yoksulluk nafakasına hükmedecektir. Ancak dava sırasında yaşanan birtakım gelişmeler yoksulluk nafakasının reddine neden olabilmektedir. Yargıtay yapmış olduğu bir incelemede bu duruma ışık tutmuştur. 

Davacı kadın, dava dilekçesinde bankada çalıştığını, cevaba cevap dilekçesinde ise çalışmakta olduğu işi bıraktığını beyan etmiştir. Dosya içindeki davacı kadının çalıştığı bankadan gönderilen ihbarnamede davacı kadının 19.11.2014 tarihinde işten ayrıldığı bildirilmiş, dinlenen tanıklar da davacı kadının iş akdinin feshedileceğini düşünerek kendisinin istifa ettiğini beyan etmişlerdir. İşinden kendi isteği ile ayrılan kadın yararına yoksulluk nafakasına hükmedilemez. O halde, davacı kadın yararına yoksulluk nafakası takdiri doğru olmamıştır.

Örnek Yargıtay kararında da görüleceği üzere boşanma davası devam ederken mevcut işinden kendi isteğiyle ayrılmış olan kadın lehine yoksulluk nafakasına hükmedilmemiştir. Mevcut işi devam ederken işten kendi isteğiyle mecburi bir neden olmadan ayrılan eş lehine yoksulluk nafakası almasına karar verilmeyecektir.

Nafaka Nasıl Son Bulur