Anlaşmalı Boşanma Nedir?

Anlaşmalı boşanma, eşlerin evlilik birliğini sona erdirme konusunda mutabakata vardıkları, mal paylaşımı, nafaka, velayet gibi tüm hukuki konularda anlaşarak mahkemeye başvurdukları bir boşanma türüdür. Bu süreç, çekişmeli boşanmaya kıyasla daha hızlı ve daha az masraflı bir şekilde tamamlanmaktadır.

Türkiye’de en hızlı boşanma yöntemi olarak kabul edilen anlaşmalı boşanma, mahkemelerin iş yükünü hafiflettiği için taraflar açısından da büyük avantajlar sunar. Genellikle 1-2 ay içinde sonuçlanır, ancak mahkemelerin yoğunluğuna bağlı olarak bu süre 3-4 aya kadar uzayabilir.

Anlaşmalı Boşanma Hangi Kanuna Dayanır?

Anlaşmalı boşanma süreci, Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinde düzenlenmiştir. Kanuna göre:

• Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir.
• Eşler ortak irade ile boşanmak istediklerini mahkemede beyan etmelidir.
• Boşanma protokolü, mahkeme tarafından onaylanmalıdır.
• Hâkim, tarafların özgür iradeyle karar verip vermediğini kontrol eder ve boşanmaya hükmedebilir.

Hâkim, anlaşmalı boşanma protokolünü inceler ve hukuka uygun olduğuna karar verirse boşanmayı onaylar. Eğer protokolde adaletsiz bir durum veya eksiklik varsa, değişiklik talep edebilir ya da anlaşmalı boşanmaya izin vermeyebilir.

Anlaşmalı Boşanmanın Avantajları Nelerdir?

✔ Hızlı Sonuçlanır – Çekişmeli boşanmalara göre çok daha kısa sürede tamamlanır.
✔ Daha Az Masraf Gerektirir – Dava süreci uzun sürmediği için avukat ve mahkeme masrafları daha düşük olur.
✔ Psikolojik Yıpranmayı Azaltır – Taraflar arasında uzun süren anlaşmazlık ve mahkeme süreçleri yaşanmaz.
✔ Tarafların Kontrolü Daha Fazladır – Mal paylaşımı, nafaka, velayet gibi konularda eşler kendi kararlarını kendileri belirler.
✔ Çocuklar Açısından Daha Sağlıklıdır – Uzun süren çekişmeli boşanmalardaki travmatik süreçler yaşanmaz

Anlaşmalı Boşanma Çekişmeli Boşanmadan Farklı Mıdır?

Anlaşmalı Boşanma İçin Gereken Şartlar

Bir anlaşmalı boşanma davasının kabul edilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gereklidir:

• Evlilik Süresi: Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir.
• Tarafların Uzlaşması: Eşler, boşanma, nafaka, mal paylaşımı ve velayet konularında anlaşmış olmalıdır.
• Mahkemeye Ortak Başvuru: Boşanma dilekçesi ve anlaşmalı boşanma protokolü ile birlikte yetkili aile mahkemesine başvuru yapılmalıdır.
• Mahkeme Huzurunda Beyan: Eşlerin her ikisi de mahkeme huzurunda boşanmak istediklerini bizzat açıklamalıdır.
• Hâkimin Onayı: Hâkim, protokolü ve tarafların iradesini değerlendirerek boşanmayı onaylar veya değişiklik talep edebilir.

Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesine göre, 1 yıldan kısa süren evliliklerde anlaşmalı boşanma mümkün değildir. Eğer evlilik süresi 1 yıldan kısa ise, taraflar ancak çekişmeli boşanma davası açabilir.

 Önemli Not:

• Evlilik süresi, resmi nikâh tarihine göre hesaplanır. Nişanlılık veya imam nikâhı süresi bu hesaplamaya dahil edilmez.
• 1 yıllık süre dolmadan dava açılsa bile, mahkeme süre şartı sağlanmadığı için talebi reddeder.

Örnek:

• Nikâh tarihi: 15 Mart 2023
• Anlaşmalı boşanma başvuru tarihi: 1 Şubat 2024
  Bu durumda henüz 1 yıl dolmadığı için başvuru reddedilir.

Anlaşmalı boşanma sürecinin temelini tarafların tüm boşanma koşulları üzerinde uzlaşması oluşturur. Taraflar aşağıdaki konularda hiçbir çekişme olmadan anlaşmış olmalıdır:

✔ Mal Paylaşımı: Boşanma sonrası ev, araba, banka hesapları gibi mal varlıklarının nasıl paylaşılacağı net bir şekilde belirlenmelidir.
✔ Çocukların Velayeti: Eğer çiftin çocuğu varsa, çocuğun velayetinin hangi eşte olacağı belirlenmelidir. Mahkeme, çocuğun yüksek yararını gözeterek bu kararı inceler.
✔ Nafaka ve Maddi Tazminat: Taraflardan biri diğerine nafaka ödeyecekse, nafaka miktarı ve ödeme koşulları açıkça belirlenmelidir.
✔ Diğer Tüm Haklar: Eşler, boşanma sonrası birbirlerinden herhangi bir talepte bulunmayacaklarını protokolde beyan etmelidir.

Önemli:

• Taraflardan biri duruşma sırasında protokolde yazılan bir maddeyi kabul etmediğini belirtirse, mahkeme anlaşmalı boşanmayı reddedebilir.
• Hâkim, nafaka veya velayet konusunda adaletsiz bir durum tespit ederse, protokolün revize edilmesini isteyebilir.

Anlaşmalı boşanma protokolü, tarafların boşanma şartlarını yazılı hale getirdiği resmi bir belgedir. Bu belge, mahkemeye sunularak hâkim tarafından incelenir. Eğer hâkim protokolü uygun görürse, anlaşmalı boşanma işlemi tamamlanır.

Protokolde yer alması gereken temel maddeler:
✔ Boşanma kararının tarafların özgür iradesine dayandığı,
✔ Mal paylaşımı ve tazminat konularının nasıl çözüleceği,
✔ Çocukların velayeti ve kişisel ilişki düzenlemeleri,
✔ Nafaka ödenecekse miktarı ve ödeme koşulları,
✔ Eşlerin birbirlerinden başka bir hak talep etmeyeceğine dair beyanları.

Önemli:

• Protokol, resmi ve hukuki bir belge olduğu için hukuk diliyle, açık ve anlaşılır şekilde yazılmalıdır.
• Eksik veya hatalı düzenlenen protokoller, mahkeme tarafından reddedilebilir.
• Bir avukat desteğiyle hazırlanması daha sağlıklı bir hukuki süreç sağlar.

Anlaşmalı boşanma davasında tarafların mahkemeye bizzat katılması zorunludur. Çünkü hâkim, eşlerin gerçekten kendi rızalarıyla boşanmak isteyip istemediklerini anlamak için tarafları dinlemek zorundadır.

 Eğer eşlerden biri mahkemeye katılmazsa:

• Mahkeme, anlaşmalı boşanma davasını reddedebilir.
• Taraflar, davayı tekrar açmak zorunda kalabilir.
• Eğer eşlerden biri boşanmaktan vazgeçerse, dava çekişmeli boşanmaya dönüşebilir.

Önemli:

• Duruşmada eşler bizzat hazır bulunmalıdır. Vekaletname ile avukat aracılığıyla mahkemeye katılım sağlanamaz.
• Eşlerden biri mazeretsiz olarak mahkemeye gelmezse, dava iptal olur ve tekrar başvurulması gerekir.  

Anlaşmalı Boşanma İçin Gerekli Şartlar   

Adım Adım Anlaşmalı Boşanma Süreci  

Anlaşmalı boşanma sürecinin hızlı ve sorunsuz tamamlanması için belirli aşamaların eksiksiz yerine getirilmesi gerekir. Eksik veya hatalı işlemler, mahkemeye katılmama gibi durumlar sürecin uzamasına neden olabilir. Bu nedenle aşağıdaki adımları dikkatle takip etmek gerekmektedir.     

1. Anlaşmalı Boşanma Protokolü Hazırlayın

Anlaşmalı boşanma sürecinin en önemli adımı, boşanma protokolünün hazırlanmasıdır. Bu belge, tarafların boşanma sonrası maddi ve manevi haklarını güvence altına alır ve mahkemeye sunularak onaylanır.

Protokolde yer alması gereken hususlar:

• Tarafların boşanmayı karşılıklı olarak kabul ettiklerine dair beyanları
• Nafaka ve tazminat ile ilgili hükümler
• Çocukların velayeti ve çocuklarla görüşme düzenlemeleri
• Mal paylaşımı ile ilgili kararlar
• Tarafların birbirinden herhangi bir talebi olup olmadığı

Protokolün, hukuki usullere uygun ve açık bir şekilde hazırlanması gerekmektedir. Eksik veya hatalı bir protokol, mahkeme tarafından reddedilebilir ve dava sürecinin uzamasına neden olabilir. Bir avukat yardımıyla hazırlanması, sürecin daha hızlı ilerlemesine yardımcı olacaktır.

2. Aile Mahkemesine Başvuru Yapın

Anlaşmalı boşanma davası, eşlerden birinin ikamet ettiği yerin bağlı olduğu Aile Mahkemesi’ne açılmalıdır.

Başvuru için gerekli evraklar:

• Anlaşmalı boşanma dilekçesi
• Anlaşmalı boşanma protokolü
• Kimlik fotokopileri
• Evlilik cüzdanının fotokopisi

Eksik veya hatalı dilekçe ve evraklar, davanın uzamasına neden olabilir. Başvurunun eşler tarafından birlikte yapılması, sürecin daha hızlı ilerlemesini sağlar. Eğer başvuruyu tek bir taraf yapıyorsa, diğer tarafın mahkemede boşanmayı kabul ettiğini beyan etmesi gerekmektedir.

3. Mahkeme Günü ve Hâkim Karşısında Beyan

Mahkeme, duruşma tarihi belirler ve tarafların bu duruşmaya bizzat katılması zorunludur. Hâkim, tarafların boşanma protokolünü özgür iradeleriyle imzalayıp imzalamadıklarını ve gerçekten boşanmak isteyip istemediklerini sorar.

Mahkemede gerçekleşen işlemler:

• Hâkim, taraflara boşanma konusunda mutabık olup olmadıklarını sorar.
• Taraflardan biri boşanmaktan vazgeçerse, dava çekişmeli boşanmaya dönüşebilir.
• Protokolde hukuki bir hata tespit edilirse, hâkim düzeltme talep edebilir veya boşanma kararını reddedebilir.
• Hâkim boşanmayı onayladığında, karar duruşma sonunda açıklanır.

Mahkemeye bizzat katılım zorunludur. Eşlerden biri katılmazsa, dava reddedilebilir. Duruşma süresi genellikle 10-15 dakika sürer.

4. Kararın Kesinleşmesi

Mahkemenin verdiği anlaşmalı boşanma kararı, taraflara tebliğ edilir. Ancak boşanmanın resmî olarak tamamlanması için kararın kesinleşmesi gerekmektedir.

Kesinleşme süreci:

1. Mahkeme, boşanma kararını taraflara yazılı olarak bildirir.
2. Tarafların 15 gün içinde karara itiraz etme hakkı vardır. Eğer taraflardan biri itiraz ederse, dava süreci uzayabilir.
3. İtiraz süresi sonunda, eğer hiçbir taraf karara itiraz etmemişse, boşanma kararı kesinleşir.
4. Kesinleşme şerhi alınarak nüfus müdürlüğüne bildirilir ve evlilik resmî olarak sona erer.

Boşanma kesinleşmeden taraflar resmi olarak hâlâ evli sayılır. Kesinleşme işlemi tamamlanmadan taraflar başka biriyle evlenemez. Nüfus müdürlüğüne bildirim yapılmadığı takdirde, evlilik nüfus kayıtlarında devam eder.

Özet: Anlaşmalı Boşanma Süreci

Anlaşmalı Boşanma İçin Avukat Gerekli mi? 

Anlaşmalı boşanma davası açarken avukat tutmak zorunlu değildir. Taraflar, gerekli belgeleri hazırlayarak ve mahkemeye bizzat katılarak süreci tamamlayabilir. Ancak hukuki hataların önüne geçmek, süreci hızlandırmak ve tarafların haklarını özelikle geleceğe yönelik olarak korumak açısından bir boşanma hukuku üzerine çalışan avukatı ile ilerlemek oldukça faydalıdır.

Avukat İle Çalışmanın Avantajları

Avukatla çalışmanın sağladığı bazı avantajlar şunlardır:

• Anlaşmalı boşanma protokolü eksiksiz ve hukuka uygun hazırlanır.(Hatalı veya eksik protokoller, mahkeme tarafından reddedilebilir.)
• Nafaka, tazminat ve mal paylaşımı gibi konuların adil ve açık bir şekilde belirlenmesini sağlar.
• Gelecekte doğabilecek hukuki ihtilafların önüne geçilir (anlaşmalı boşanma sonrası açılan dava sayısı oldukça fazladır)
• Çocukların velayeti ve kişisel ilişki düzenlemelerinde, çocuğun yüksek yararına uygun kararlar alınmasına yardımcı olur.
• Mahkeme sürecinde yanlış beyan veya eksik ifade verme riskini ortadan kaldırır.
• Sürecin hızlı tamamlanmasını sağlar.(Avukatla açılan davalar genellikle daha hızlı sonuçlanır.)
• Kararın kesinleşme sürecinde gerekli işlemlerin eksiksiz yapılmasına yardımcı olur.

Avukatsız Anlaşmalı Boşanma Mümkün mü?

Evet, taraflar kendi başlarına anlaşmalı boşanma davası açabilir ve süreci avukatsız yönetebilirler. Ancak hukuki bilgi eksikliği, yanlış başvuru veya hatalı belgeler nedeniyle süreç uzayabilir ya da dava reddedilebilir. Bundan da öte taraflar daha sonradan birbirlerine dava açarak anlaşma şartlarında değişikliğe gitmek istemektedir. Geleceğe yönelik tüm sorunları ortadan kaldıran bir protokolü tarafların hazırlaması olanaksızdır.

Avukatsız anlaşmalı boşanma sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar:

• Anlaşmalı boşanma protokolü eksiksiz hazırlanmalıdır.(Yanlış veya eksik düzenlenen protokoller mahkemede sorun yaratabilir.)
• Mal paylaşımı, nafaka ve velayet gibi konuların net ve detaylı olarak belirtilmesi gerekmektedir.
• Taraflar mahkemede beyanlarını doğru ve eksiksiz vermelidir.(Hatalı veya çelişkili beyanlar davanın reddine yol açabilir.)

Avukat Ücreti Ne Kadar?

Anlaşmalı boşanma davalarında avukat ücretleri, avukatın deneyimine, şehre ve davanın içeriğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. 

Avukat ile çalışmanın maliyetli olduğu düşünülse de, yanlış yapılan bir başvurunun reddedilmesi durumunda yeniden dava açmak ek masraflara ve zaman kaybına yol açabilir. Bu nedenle hataları önlemek için bir avukatla çalışmak uzun vadede daha ekonomik bir çözüm olabilir.

Ankara'da bulunan Avukat Erdem Özcan Hukuk ofisimize yapılan başvurulardan gözlemlediğimiz üzere hatalı veya eksik protokolle yapılan anlaşmalı boşanmalardan dolayı birçok kişi mağduriyet yaşamaktadır.   

Mahkemede Hâkim Ne Soruyor?

Anlaşmalı boşanma duruşmasında hâkim, tarafların boşanma kararını özgür iradeleriyle verip vermediklerini ve protokolde anlaşılan maddeleri kabul edip etmediklerini doğrulamak için bazı sorular yöneltir. Bu süreçte hâkim genellikle şu soruları sorar:

• Boşanmayı kendi iradenizle mi istiyorsunuz?
• Anlaşmalı boşanma protokolünde yazanları kabul ediyor musunuz?
• Protokolü özgür iradenizle imzaladınız mı?

Bu sorulara açık ve net şekilde "Evet, kabul ediyorum." yanıtı verilmesi gerekir. Eğer taraflardan biri tereddüt eder, çelişkili yanıtlar verir veya boşanmaktan vazgeçtiğini belirtirse, mahkeme anlaşmalı boşanmayı reddedebilir ve dava çekişmeli boşanmaya dönüşebilir. Sürecin hızlı tamamlanabilmesi için duruşmaya her iki eşin de bizzat katılması ve beyanlarını kararlı bir şekilde ifade etmesi gerekmektedir.

Sonuç

Anlaşmalı boşanma haklar korunduğu sürece, tarafların evlilik birliğini hızlı ve daha az maliyetle sona erdirmesine olanak tanıyan bir süreçtir. Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesi kapsamında düzenlenen bu boşanma türü, çiftlerin tüm hukuki konularda uzlaşmasını gerektirir ve tarafların özgür iradeleriyle hareket etmeleri esasına dayanır.

Çekişmeli boşanma davalarına kıyasla psikolojik, hukuki ve mali yükü daha az olan anlaşmalı boşanma, özellikle çocukların menfaatlerinin korunması açısından da önemli avantajlar sunmaktadır. Ancak bu sürecin sağlıklı ilerleyebilmesi için tarafların haklarını koruyacak ve gelecekte oluşabilecek hukuki ihtilafları önleyecek şekilde detaylı bir protokol hazırlaması gerekmektedir.

Mahkemede anlaşmalı boşanmanın sorunsuz sonuçlanması için eşlerin duruşmaya bizzat katılmaları, protokolü eksiksiz bir şekilde mahkemeye sunmaları ve hâkimin değerlendirmelerine uygun hareket etmeleri önemlidir. Özellikle nafaka, mal paylaşımı ve velayet gibi konuların adil ve net bir şekilde belirlenmesi, tarafların sonradan yeni hukuki süreçlerle karşılaşmasını önlemek açısından kritik bir rol oynar.

Sonuç olarak, anlaşmalı boşanma, evliliği sona erdirmenin en hızlı ve en az yıpratıcı yoludur. Ancak sürecin eksiksiz yürütülmesi için hukuki destek almak, tarafların uzun vadede hak kaybı yaşamaması adına önemli bir adımdır. Bu nedenle, hukuki süreçleri doğru yönetebilmek için uzman bir boşanma hukuku üzerine çalışan avukatından destek almak her zaman en sağlıklı seçenek olacaktır.

Boşanma Ev Kimin Olur?